Termo-İyonik veya Termo-Elektronik Etki

17 Mayıs 2015 tarihinde ayla tarafından eklendi.

Isıtılan her metal elektronlarını serbest hale geçirme eğilimindedir: buna termoiyonik veya termoelektronik etki adı verilir. Bir iletkendeki elektronların serbest hale geçmesi için gerekli enerji sıcaklık yükseltilerek sağlanabilir (enerji ışık kökenli ise foto-elektrik etki oluşur). Çeşitli düzeneklerde serbest elektron kaynağı olarak ısıtılmış elektrod veya ince liflerden yararlanılır.

Termoiyonik etki; elektron akımlarının kaynağı olan vakum tüpleri veya lambalarının çalışmasına bağlıdır. Basit bir örnek olarak diod lambayı ele alalım. Diod lambası içinde boşluk (vakum) oluşturulan, iki elektrodlu bir hücredir.

F filamanı (lifi) bir ısıtma akımı ile yüksek sıcaklıklara çıkarıldığında, elektron bulutu ile kaplanır. P levhasının V gerilimi filamana göre pozitifse, elektronlar levha tarafından çekilirler ve elektrodlar arasında hüküm süren boşluğa rağmen akım geçer.

Demek ki diyot lambası akımın sadece bir yönde geçmesine izin verir; V alternatif gerilimi ile, akım periyodda ancak iki de bir defa geçer, (pozitif alternanslar için) Diyot bir elektrik valfı veya akım doğrultucu olarak hareket eder.

Triyot lambada ise, üçüncü bir elektrot bulunur. Bu filaman ve levha arasındaki gril (ızgara)dır. Triyot lamba amplifikatör vazifesi görür; filaman ve gril arasında uygulanan gerilim değişimleri akımın levhaya cevabında amplifiye olur. Diğer başka düzenlemeler ile de akım ve gerilim doğrultucu olarak kullanılan tetrotlar, pentotlar elde edilebilir.

Bütün bu lambalar, telekomünikasyon gelişimleri sağlayan elektronik devrelerin aktif elementleridir: (Radyolu lambalar, televizyonlar, amplifikatörler) Bütün bu elemanların kendilerine özgü işlevleri vardır. Bu lambaların teknolojisi gelişerek, daha ufak boyutlarda ve daha belirgin özellikler de lambalar geliştirilmektedir. Bazı mahzurlar (devreleri ısıtmak için yüksek gerilim gibi) aynı vazifeyi gören yan iletkenlerin tercih edilmesine neden olmuştur. Ancak televizyon tüplerindeki katodik osiloskoplar, her zaman termoiyonik etkiye dayalı olarak gelişmiştir.

Bir katodik osiloskop; elektron tabancası adı verilen elektron üretmeye yarayan ısıtılmış bir elektroddan (katot) oluşmuş;içinde boşluk oluşturulmuş bir tüptür. İnce bir elektron demeti elektrik alanla yönlendirildiğinde ışıklı bir ekrana çarparak bir leke oluşturur. Demetin yer değiştirmesi; elektrik alan sinyallerine cevap oluşturarak ekranı tarar ve şekilleri oluşturur. Bir televizyon tüpünün çalışması da aynı temele dayalıdır: Ancak renkli bir televizyon tübünde ekranda 3 konverjant elektron demeti üreten, üç elektron tabancası vardır (her demet bir birincil renge tekabül eder; mavi, yeşil, kırmızı),

Bir elektron mikroskobunda, ışık ışınlan yerine magnetik bobinler sayesinde konverjant veya diverjant olabilen elektron demetleri bulunur. Burada da elektron demetini bir elektron tabancası üretir.

Etiketler:

Henüz yorum yapılmamış.

Şu Sayfamız Çok Beğenildi